
نقد کتاب شدن میشل اوباما
آیا کتاب شدن آن طور کی باید انتظارات را برآورد کتاب شدن میشل اوباما، همسر باراک اوباما که با عنوان انگلیسی Becoming یکی از چر اقبال ترین کتاب ها در جهان و همچنین در ایران بوده است. کتاب شدن علاوه بر راویت نویسنده از زندگی خود است ، بیانگر نگرانی ها و امیدها جامعه سیاهپوستان امریکا و مهم تر از آن نگرانی ها و امید های زنان سیاهپوست امریکایی است.
از این لحاظ شدن برای اشخاصی که به نحوی با مدیریت اجرایی سیستم ها(در سطوح مختلف) سرو کار دارند و یا منصب های اجتماعی و سیاسی دارند مفید است. انها را با نگرش جدیدی اشنا می کندو دیدگاه جدیدی نسبت به مسائل اجتماعی برای آنه ایجاد می کند. علاوه برا آمارهای بین المللی، آمار تجدید چاپ و فروش بالای هفتگی در ایران هم بیانگر استقبال مخاطبین و خوانندگان ایرانی می باشد؛
البته نباید دلایل متعددی به غیر از میل به مطالعه و کتاب خوانی در این استقبال را از نظر دور نگهداشت. بیشتر ما ایرانی ها، دوران ریاست جمهوری اوباما را به خوبی در ذهن داریم. رئیس جمهوری که در طول هشت سال ریاست جمهور خود مذاکره هسته ای با یران داشت.
و رویکرد فعلی ایالات متحده فعلی را نسبت به ایران را در پیش گرفت و ذهنیتی مثبت برای ما با اقدامات خود به وجود آورد. نظام سیاسی امریکا همانطور که نقش رسمی را برای یک رئیس جمهور در نظر می گیرد نقش غیر رسمی انا تآثیر را نیز برای همسر رئیس جمهور در نظر می گیرد.
ایت موضوع باعث می شود نه تنها تصویری مثبت از اوباما در ذهن داشته باشیم، بلکه با همین نگرش به زندگی شخصی و را در ذهن خود بپرورانیم و همین قضیه خود می تواند دلیل استقبا از ایتن کتاب در ایران باشد اگر بخواهیم کتاب شدن از حیث محتوایی بررس کنیم به دو دلیل کتاب مهمی می تواند باشد.
اول آنکه همانطور که خود نویسنده اشاره می کند هیچ کتابی در مورد زنان رئیس جمهور آمریکایی به عنوان قدرتمند ترین زنان جهان وجود نداشته است. با این حال این کتاب هم فقط در فصل های ابتدایی به توصیفات نسبتا مفصل از زندگی شخصی میشل اوباما و دوران تحصیلات او را شامل می شود
طبعاً همه رخدادها و اتفاقات زندگی در روند رشد و تکوین منِ وجودی هریک از ما تاثیرگذار است و نمیتوان در این میان برخی را استثنا نمود و بدیهی است که اتفاق بزرگی همچون بر عهده گرفتن نقش رئیسجمهوری ایالاتمتحده، نه تنها منشدنِ شخص متصدی این نقش، بلکه منشدنِ تمام اعضای خانواده او را تحت تاثیر قرار میدهد.
از این منظر، نمیتوان کتاب میشل اوباما را کتابی دانست که مطالعه آن رهاورد قابلملاحظهای به همراه داشته باشد، اگرچه مطالعه این کتاب نظیر همه کتابها رهاوردهای دیگری هم به همراه دارد که ممکن است هر خوانندهای بنابر قصد و انتظار خود به آنها دست یابد. نسخه فارسی کتاب شدن که توسط دکتر علی سلامی ترجمه شده و انتشارات مهراندیش به چاپ رسانده است، علیرغم چند اشتباه محسوس در برگردان مفاهیم، ترجمه روان و خوبی از کار درآمده است.
هرچند عدم استفاده از ویرگول و بهکارگیری نشانه درنگ به جای آن که از ابداعات سلیقهای و عجیب و غریب این کتاب و ناشر آن است، به شدت به خوانایی متن کتاب صدمه زده است.
با این حال نکته مثبتی را که می توان در نظر گرفت این است که کتاب به تاثیرگذاری میشل اوباما در دوران ریاست جمهوری همسرش و تاثیرپذیری زندگی شخصیش او از رئیس جمهوری همسرش سنگین تر از نقطه قوت کتاب می بینم. نویسنده عمداَ یا غیر عمد، به طور خلاصه ور و با گام های شتابان به تصویر کشیده است و از باز کردن پیامدهای این دوره بر”من شدن” دوری کرد. نویسنده
کمتر به زندگی میشل اوباما به عنوان همسر رئیسجمهور ایالاتمتحده پرداخته شده است. این ضعف بزرگ به ویژه هنگامی نمایانتر میشود که بدانیم او اساساً اشارهای به تنشهای اوباما در اثر پرداختن به مسائل حساسی از قبیل ایران و کوبا یا اجرای طرحهای مهمی نظیر طرح نظام سلامت امریکا و به تبع آن نقش میشل اوباما در همراهی و مدیریت این تنشها نکرده است. دلیل دیگری که این کتاب را مهم میکند، نگاه این کتاب به امریکا از دید جامعه سیاهپوستان است.
بر خلاف دلیل نخست، این مورد را میتوان از نقاط قوت کتاب شدن برشمرد و تصویری نسبتاً جذاب از تلاش جامعه سیاهپوستان امریکا برای به دست آوردن سهم خود در ایالاتمتحده به دست آورد. کنار هم گذاشتن این تصویر با توصیفهای نویسندگان دیگر و دادههایی که درباره جامعه سیاهپوستان در دهههای ۴۰ تا ۷۰ میلادی وجود دارد،
میتواند نمایانگر روند تغییرات اجتماعی و رویکرد جوامع (به خصوص ایالاتمتحده امریکا) نسبت به خردهفرهنگها و خردهنژادها باشد و از این جنبه، این کتاب یکی از منابع قابلتوجه برای محققانی است که به مطالعه تغییر و تحولات اجتماعی علاقهمندند.